Voordat we de verschillende verduurzamingspakketten voor ons gebouw verder gaan toelichten, willen we even stilstaan bij de nut en noodzaak van verduurzaming. Waarom nu? Hier zijn verschillende redenen voor die we hieronder graag uiteenzetten.

Het globale plaatje in het kort

In de jaren waarin blok 1 aan de Karel Doormanlaan gebouwd werd (1958), werd wereldwijd steeds meer duidelijk wat voor nadelige effecten menselijk ingrijpen op de natuur en het klimaat had. In 1962 publiceerde Rachel Carson het baanbrekende boek ‘Silent Spring’ over een toekomstige lente waarin er geen geluid van insecten en vogels meer te horen was door het gebruik van pesticiden. Dit boek wordt vaak aangehaald als het begin van de milieubeweging. In de decennia die volgden werden instellingen en instituties opgezet om het klimaatprobleem beter te begrijpen en op te lossen. Wetenschappers verenigde zich in de Club van Rome in 1968 en landen zetten klimaatconferenties op om maatregelen af te spreken. Pas in 2014 durft de wetenschap stellig te zeggen dat de aarde sinds 1950 is opgewarmd, menselijk handelen invloed heeft op klimaat en dat een verhoging van 1,5 graden Celsius waarschijnlijk en zeer nadelig is (IPCC Fifth Assessment Report). Het jaar daarop besluiten wereldleiders in Parijs een akkoord te tekenen waarin wordt afgesproken om de klimaatopwarming te beperking tot 1,5 tot 2 graden Celsius om dat te bereiken de uitstoot van fossiele brandstoffen in 2050 te elimineren. De ondertekende partijen hebben zich vervolgens gecommitteerd om deze afspraken in nationale plannen te vertalen. 

Vanuit globaal perspectief is de vraag niet zo zeer ‘verduurzaming waarom nu?’, maar ‘verduurzaming waarom nu pas?’


Het Nederlandse Klimaatakkoord

De Nederlandse vertaling bestaat onder andere uit het Nederlandse Klimaatakkoord welke in 2019 is ondertekend door diverse sectoren. Het doel van dit Klimaatakkoord is om de uitstoot van fossiele brandstoffen in 2030 met 49% te verminderen en met 95% in 2050. In dit Klimaatakkoord is een grote rol weggelegd voor de gebouwde omgeving. Deze sector (waaronder ook de woningbouw valt) is namelijk verantwoordelijk voor gemiddeld 40% van de totale CO2-uitstoot van Nederland. De verdere uitwerking van deze nationale doelen is weggelegd bij de lokale overheden. 

Het Nederlandse Klimaatakkoord geeft een heel helder perspectief: we moeten voor 2050 verduurzamen, want in 2050 is de CO2-uitstoot nagenoeg 0.

De Utrechtse vertaling

In 2020 hebben 16 Utrechtse gemeenten voor onze regio een Regionale Energie Strategie vastgesteld. Hierin zijn onder andere doelen gesteld voor duurzame opwek en het gebruik van warmte/elektriciteit. Het is een eerste uitwerking van hoe we onze samenleving aardgasvrij kunnen maken. Het jaar daarop heeft de gemeente Utrecht een Transitievisie Warmte vastgesteld waarin de visie van de gemeente wordt beschreven hoe en wanneer de verschillende wijken en buurten aardgasvrij worden gemaakt. Op de website van de Transitievisie Warmte van de gemeente Utrecht staat het volgende:

‘We beginnen de komende jaren met de voorbereidingen om de eerste 24 buurten van de stad aardgasvrij te maken. Het gaat in totaal om zo’n 40.000 woningen verspreid over de stad, ongeveer ⅓ van het totaal. Overstappen gaat stap voor stap en doen we samen met de buurt. Dat noemen we de buurtaanpak aardgasvrij.’

De gemeente Utrecht brengt verduurzaming nog dichterbij: de Karel Doormanlaan valt namelijk binnen 1 van die 24 eerste buurten. We kunnen dus verwachten dat binnen nu en een aantal jaar de gemeente Utrecht in onze buurt gaat beginnen met zo’n buurtaanpak aardgasvrij. 

KDLduurzaam

Voordat we überhaupt weet hadden van hadden van deze buurtaanpak-plannen van de gemeente Utrecht, zijn we aan de Karel Doormanlaan begonnen om uit te zoeken wat we kunnen doen om zelf te verduurzamen. In 2019 is er een duurzaamheidscommissie opgestart om eens goed te kijken hoe we ons gebouw toekomstbestendig kunnen maken. Dit kwam voort uit verschillende vragen van bewoners en bestuursleden over wat de mogelijkheden waren voor zonnepanelen op het dak, een verbetering van de isolatie en een grondig onderzoek naar gebouwtechnische eigenschappen. Verschillende onderzoeken en trajecten volgden (zie alle eerdere nieuwsitems op deze website) met als onderliggende vraag; is ons 64-jarige gebouw voorbereid op de volgende 64 jaar?

De noodzaak

Inmiddels durven we als duurzaamheidscommissie te stellen dat ons gebouw nu niet klaar is voor de komende 64 jaar. We moeten erkennen dat ons gebouw oud is en mankementen vertoont die overeenkomen met zijn leeftijd. We verliezen te veel warmte door de gevel, de onderhouds- en energiekosten worden alsmaar hoger en het wooncomfort laat te wensen over. Dit kan wel beter; voor onszelf en de wereld. Door het nieuw opgestelde MJOP en het onderzoek van PKW hebben we voor verschillende duurzaamheidspakketten de businesscases door kunnen rekenen. 

Wij zien dat het mogelijk is om met een investering het gebouw zodanig op te knappen dat het wooncomfort verbetert en het energieverbruik vermindert. Door binnenkort gezamenlijk een keuze te maken voor het verduurzamingsscenario houden we de regie voor onderhoud in eigen hand. We hebben dan ook een antwoord klaar voor het moment dat de gemeente Utrecht met een buurtaanpak aardgasvrij wil beginnen. 

In de politiek zien we ook verschillende ontwikkelingen; er zijn de komende jaren meer subsidiegelden beschikbaar voor verduurzaming en isolatie. We zien daarvan nu al concrete voorbeelden bij de Provincie Utrecht. We willen klaar staan om deze subsidies aan te vragen wanneer ze beschikbaar komen en niet onze hand op te houden wanneer de potjes leeg zijn. Ook zien we in de woningmarkt een tendens waarbij woningen met een hoger energielabel een gunstige keuze is voor woningzoekers.